Reptes de la implementació accelerada de l’ensenyament en línia a l’educació superior de Paraguai

Autors/ores

DOI:

https://doi.org/10.2436/20.3007.01.185

Paraules clau:

ensenyament a distància d'emergència, aprenentatge en línia, disseny pedagògic, competències digitals

Resum

Al Paraguai, el context accelerat de canvi de la metodologia de l’aprenentatge presencial a l’aprenentatge en línia va ser establert pel Consell Nacional d’Educació Superior (CONES) en una situació en la qual la majoria d’institucions d’educació superior del món va aplicar l’ensenyament a distància d’emergència (ERT, de l’anglès emergency remote teaching). La ràpida implantació d’aquesta modalitat paŀliativa va generar reptes pel que fa al desenvolupament d’habilitats digitals, pràctiques pedagògiques, polítiques educatives i inversió relacionada amb les infraestructures i la bretxa digital. Aquesta investigació pretén avaluar l’impacte de la implementació de l’aprenentatge en línia en l’educació superior paraguaiana adoptada en un context d’emergència i la seva sostenibilitat al Paraguai. Així, es van dur a terme tretze entrevistes obertes per videotrucada (n   13) a professors que treballen en quinze institucions diferents. Les dades recollides es van analitzar qualitativament amb Atlas-ti. Els resultats van fer emergir vuit categories relacionades entre si, de diferents maneres d’influir en les relacions entre els tres actors principals: les institucions, els estudiants i els seus professors. Les principals categories sorgides van ser l’adaptació i la implementació, les deficiències en competències digitals, l’accés a la infraestructura, l’autoregulació, el desenvolupament d’habilitats, la manca de política institucional, els problemes emocionals i els problemes socioeconòmics. Algunes d’aquestes qüestions interactuen amb altres i són rellevants per poder permetre, mantenir o oferir diferents tipus de metodologies d’aprenentatge en línia, i assenyalen requisits que la societat educativa paraguaiana ha de reforçar des de la veu dels seus actors.

Biografies de l'autor/a

Angela Monserrat Jara Ocampos, Universitat de Barcelona

Becària de doctorat, Departament de Teoria i Història de l'Educació, Facultat d'Educació

Marc Fuertes-Alpiste, Universitat de Barcelona (Barcelona)

Professor lector

Departament de Teoria i Història de l'Educació, Facultat d'Educació, Universitat de Barcelona. 

Maria Jose Rubio Hurtado, Universitat de Barcelona (Barcelona)

Professora Titular d'Universitat. Departament de Mètodes d'Investigació i Diagnòstic en Educació.

Referències

Abela, J. A. (2002). Las técnicas de análisis de contenido: una revisión actualizada. Fundación Centro de Estudios Andaluces. http://mastor.cl/blog/wp-content/uploads/2018/02/Andreu.-analisis-de-contenido.-34-pags-pdf.pdf

Almaiah, M. A., Al-Khasawneh, A., & Althunibat, A. (2020). Exploring the critical challenges and factors influencing the E-learning system usage during COVID-19 pandemic. Education and Information Technologies, 25, 5261-5280. https://doi.org/10.1007/s10639-020-10219-y

Araque, I., Montilla, L., Meleán, R., & Arrieta, X. (2018). Entornos virtuales para el aprendizaje: una mirada desde la teoría de los campos conceptuales. Góndola, Enseñanza y Aprendizaje de las Ciencias, 13(1), 86. https://doi.org/10.14483/23464712.11721

Barbour, M., LaBonte, R., Kelly, K., Hodges, C., Moore, S., Lockee, B., Trust, T., & Bond, M. (2020). Understanding pandemic pedagogy: Differences between emergency remote, remote, and online teaching. State of the Nation: K-12 E-Learning in Canada. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.31848.70401

Barnett, R. (1990). The Idea of Higher Education. McGraw-Hill Education.

Bates, A. W. (2020a, March 9). Advice to those about to teach online because of the corona-virus. Online Learning and Distance Education Resources. https://www.tonybates.ca/2020/03/09/advice-to-those-about-to-teach-online-because-of-the-corona-virus

Bates, A. W. (2020b, December 16). A review of online learning in 2020. Online Learning and Distance Education Resources. https://www.tonybates.ca/2020/12/16/a-review-of-online-learning-in-2020

Bates, T. (2021, July 13). Five core trends in teaching and learning post-Covid 19 | Tony Bates. Tony Bates. https://www.tonybates.ca/2021/07/12/five-core-trends-in-teaching-and-learning-post-covid-19

Britez, M. (2020). La educación ante el avance del COVID-19 en Paraguay. SciELO, Scientific Electronic Library Online. https://doi.org/10.1590/SciELOPreprints.22

Cabero-Almenara, J., Romero-Tena, R., Barroso-Osuna, J., & Palacios-Rodríguez, A. (2020). Marcos de Competencias Digitales Docentes y su adecuación al profesorado universitario y no universitario. RECIE. Revista Caribeña de Investigación Educativa, 4(2), 137-158. https://doi.org/10.32541/recie.2020.v4i2.pp137-158

Cañete-Estigarribia, D. L. (2021). Competencia digital docente en el contexto paraguayo. Revista Tecnológica-Educativa Docentes 2.0, 11(1), 36-46. https://doi.org/10.37843/rted.v11i1.183

Cañete-Estigarribia, D., Torres-Gastelú, C., Lagunes-Domínguez, A., & Gómez-García, M. (2022). Competencia digital de los futuros docentes en una Institución de Educación Superior en el Paraguay [Digital competence of future teachers in a Higher Education Institution in Paraguay]. Pixel-Bit. Revista de Medios y Educación, 63, 159-196. https://doi.org/10.12795/pixelbit.91049

Cardozo, S., Jara, A., & Kuan Chung, C. K. (2021). Percepción de los estudiantes de la Universidad San Ignacio de Loyola sobre cursos virtuales durante la pandemia de la COVID-19. Revista Científica en Ciencias Sociales, 3(1), 17-25. http://www.upacifico.edu.py:8040/index.php/PublicacionesUP_Sociales/issue/view/12/20

Castañeda, L., Esteve-Mon, F. M., Adell, J., & Prestridge, S. (2021). International insights about a holistic model of teaching competence for a digital era: The digital teacher framework reviewed. European Journal of Teacher Education, 1-20. https://doi.org/10.1080/02619768.2021.1991304

Chamorro Cristaldo, M. F. (2018). Digital divide, factors affecting your appearance: Internet access in Paraguay. Población y Desarrollo, 24(47), 58-67. https://doi.org/10.18004/pdfce/2076-054x/2018.024(47)058-067

Colás Bravo, M. P., Rodríguez López, M., & Jiménez Cortés, R. (2005). Evaluación de e-learning: indicadores de calidad desde el enfoque sociocultural. Teoría de la Educación. Educación y Cultura en la Sociedad de la Información, 6 (2), 1-11. http://www.redalyc.org/articulo.oa?id=201021055003

Comisión Económica para América Latina y el Caribe (CEPAL) & Oficina Regional de Educación para América Latina y el Caribe (OREALC/UNESCO Santiago) (2020). La educación en tiempos de la pandemia de COVID-19. https://www.cepal.org/es/publicaciones/45904-la-educacion-tiempos-la-pandemia-covid-19

Consejo Nacional de Educación Superior (CONES) (2016). Resolución CONES n.° 63/2016 “Reglamento de la Educación a Distancia y Semipresencial”. Consejo Nacional de Educación Superior de Paraguay. http://www.cones.gov.py/resolucion-cones-n-632016-reglamento-de-la-educacion-a-distancia-y-semipresencial

Consejo Nacional de Educación Superior (CONES) (2020). Resolución CE-CONES n.° 04/2020 Consejo Ejecutivo “que establece la facultad de las instituciones de educación superior para aplicar herramientas digitales de enseñanza-aprendizaje en el marco de la emergencia sanitaria ―covid-19― dispuesta por las autoridades nacionales”. Consejo Nacional de Educación Superior de Paraguay. http://www.cones.gov.py/resolucion-ce-cones-n-042020-consejo-ejecutivo-que-establece-la-facultad-de-las-instituciones-de-educacion-superior-para-aplicar-herramientas-digitales-de-ensenanza-aprendizaje-en-el

Consejo Nacional de Educación Superior (CONES) (2021). Comunicado CONES: Advertencia sobre instituciones y programas de estudios no habilitados para operar o funcionar en el Sistema de Educación Superior del Paraguay. Consejo Nacional de Educación Superior de Paraguay. http://www.cones.gov.py/comunicado-cones-advertencia-sobre-instituciones-y-programas-de-estudios-no-habilitados-para-operar-o-funcionar-en-el-sistema-de-educacion-superior-del-paraguay

Das, K., Behera, R. L., & Paital, B. (2022). Socio-economic impact of COVID-19. COVID-19 in the Environment, 8(1), 153-190. https://doi.org/10.1016/b978-0-323-90272-4.00014-2

Del Arco, I., Flores, S., & Ramos-Pla, A. (2021). Structural Model to Determine the Factors That Affect the Quality of Emergency Teaching, According to the Perception of the Student of the First University Courses. Sustainability, 13(5), 1-14. https://doi.org/10.3390/su13052945

Delgado-Vera, C., Aguirre-Munizaga, M., Solis-Avíles, E., Sinche, A., & Vera-Lucio, N. (2016, November). A Knowledge-Based Platform for the Development of Critical Thinking Abilities. In International Conference on Technologies and Innovation (pp. 3-13). Springer, Cham. https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-319-48024-4_1

Edelhauser, E., & Lupu-Dima, L. (2020). Is Romania Prepared for eLearning during the COVID-19 Pandemic? Sustainability, 12(5438), 1-29. https://www.mdpi.com/2071-1050/12/13/5438

Jara Ocampos, A. M., Fuertes-Alpiste, M., i Rubio Hurtado, M. J. (2023). Challenges of the accelerated implementation of on-line learning in higher education in Paraguay. Revista Catalana de Pedagogia, 23,

-24. https://doi.org/10.2436/20.3007.01.185

Esteve, F., Castañeda, L., & Adell, J. (2018). Un modelo holístico de competencia docente para el mundo digital. RIFOP: Revista Interuniversitaria de Formación del Profesorado, continuación de la antigua Revista de Escuelas Normales, 32(91). https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=6441415

Ezra, O., Cohen, A., Bronshtein, A., Gabbay, H., & Baruth, O. (2021). Equity factors during the COVID-19 pandemic: Difficulties in emergency remote teaching (ERT) through online learning. Education and Information Technologies, 26(6), 7657-7681. https://doi.org/10.1007/s10639-021-10632-x

Fournier, H., & Kop, R. (2015). MOOC Learning Experience Design: Issues and Challenges. International Journal on E-Learning, 14(3), 289-304. https://www.learntechlib.org/primary/p/150661

Fuertes-Alpiste, M. (2020a, March 22). Apuntes de urgencia para la transformación de la enseñanza presencial en formación a distancia [webinar]. Institut de Desenvolupament Professional (IDP-ICE). http://diposit.ub.edu/dspace/handle/2445/175119

Fuertes-Alpiste, M. (2020b, March 22). Apuntes de urgencia para la transformación de la enseñanza presencial en formación a distancia [slides]. Institut de Desenvolupament Professional (IDP-ICE). http://www.ub.edu/idp/web/sites/default/files/docs/Seccio-universitat/webinar_edu_online_ESP.pdf

Garcia-Aretio, L. (2021). COVID-19 y educación a distancia digital: preconfinamiento, confinamiento y posconfinamiento. RIED. Revista Iberoamericana de Educación a Distancia, 24(1), 9-32. https://www.redalyc.org/journal/3314/331464460001/331464460001.pdf

Garcia-Aretio, L. G. (2022). Radio, televisión, audio y vídeo en educación. Funciones y posibilidades, potenciadas por el COVID-19. RIED. Revista Iberoamericana de Educación a Distancia, 25(1), 1-1. https://www.redalyc.org/journal/3314/331469022001/html

García-Peñalvo, F. J. (2020, October 27). ¿Por qué es necesario tener una visión estratégica de eLearning? [webinar]. Universidad Internacional SEK, Ecuador. https://zenodo.org/record/4106587#.YMOgPPkzZPY

García-Peñalvo, F. J., Corell, A., Abella-García, V., & Grande, M. (2020). La evaluación online en la educación superior en tiempos de la COVID-19. Education in the Knowledge Society, 21(0), 26. https://doi.org/10.14201/eks.23086

Guillén Frágueda, M. B., & Chávez González, L. L. (2021). Educación virtual en época de pandemia. Experiencias académicas en la carrera de análisis de sistema de la facultad de ciencias aplicadas - Universidad Nacional de Pilar. Ciencia Latina. Revista Multidisciplinar, 5(6), 13137-13157. https://doi.org/10.37811/cl_rcm.v5i6.1312

Grau-Perejoan, O. (2008). On-Line Learning. Educación Médica, 123-137. https://doi.org/10.1142/9789812811332_000521

Gros Salvat, B., Silva, J., & Barberà, E. (2006). Metodologías para el análisis de espacios virtuales colaborativos. RED. Revista de Educación a Distancia, 16. https://www.um.es/ead/red/16/gros.pdf

Gu, J. (2021). Family Conditions and the Accessibility of Online Education: The Digital Divide and Mediating Factors. Sustainability, 13(15), 1-14. https://doi.org/10.3390/su13158590

Hodges, C., Moore, S., Lockee, B., Trust, T., & Bond, A. (2020). The Difference Between Emergency Remote Teaching and Online Learning. https://er.educause.edu/articles/2020/3/the-difference-between-emergency-remote-teaching-and-online-learning

Hrastinski, S. (2019). What Do We Mean by Blended Learning? TechTrends, 63(5), 564-569. https://doi.org/10.1007/s11528-019-00375-5

Infante-Villagrán, V. A., Dapelo Pellerano, B. M. P., Cobo-Rendon, R., López-Angulo, Y., Escobar Alaniz, B., & Beyle, C. (2021). Aplicaciones que emplean y recomendaciones que entregan las y los docentes universitarios para la autorregulación del aprendizaje en contexto de la pandemia por COVID-19. Texto Livre: Linguagem e Tecnologia, 14(3), 1-24. https://doi.org/10.35699/1983-3652.2021.33027

Instituto Nacional de Tecnologías Educativas y Formación del Profesorado (INTEF). (2017). Marco Común de la Competencia Digital Docente. Ministerio de Educación, Cultura y Deporte, Instituto Nacional de Tecnologías Educativas y Formación del Profesorado. http://aprende.intef.es/sites/default/files/2018-05/2017_1020_Marco-Com%C3%BAn-de-Competencia-Digital-Docente.pdf

Instituto Internacional de la UNESCO para la Educación Superior en América Latina y el Caribe [IESALC] (2020). COVID-19 and higher education: Today and tomorrow; Impact analysis, policy responses and recommendations (1st ed., vol. 1). UNESCO. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000375693

Inzlicht, M., Werner, K. M., Briskin, J. L., & Roberts, B. W. (2021). Integrating Models of Self-Regulation. Annual Review of Psychology, 72(1), 319-345. https://doi.org/10.1146/annurev-psych-061020-105721

Iqbal, J., Qureshi, N., Ashraf, M. A., Rasool, S. F., & Asghar, M. Z. (2021). The effect of emotional intelligence and academic social networking sites on academic performance during the COVID-19 pandemic. Psychology Research and Behavior Management, 14, 905. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8254613/ITU

Kwan Chung, C. K. (2021). Impacto del coronavirus en la educación superior paraguaya: Impact of the coronavirus on Paraguayan higher education. Revista Científica en Ciencias Sociales, 2(1), 6-7. https://doi.org/10.53732/rccsociales/02.01.2020.6

Laurillard, D. (2008). Digital technologies and their role in achieving our ambitions for education. Institute of Education, University of London. https://www.researchgate.net/publication/320194879_Digital_technologies_and_their_role_in_achieving_our_ambitions_for_education22

Jara Ocampos, A. M., Fuertes-Alpiste, M., i Rubio Hurtado, M. J. (2023). Challenges of the accelerated

implementation of on-line learning in higher education in Paraguay. Revista Catalana de Pedagogia, 23,

-24. https://doi.org/10.2436/20.3007.01.185

Ledo, M. V., Llanusa, S., Olite, F. D., & Vialart Vidal, N. (2008). Entornos virtuales de enseñanza-aprendizaje. Teaching-learning virtual settings. Educación Médica Superior, 22(1), 1-9. http://scielo.sld.cu/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S0864-21412008000100010

Londoño, E. (2011). El diseño instruccional en la educación virtual: más allá de la presentación de contenidos. Educación y Desarrollo Social, 6(2), 112-127. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=5386237

Mendizábal, N. (2006). Los componentes del diseño flexible en la investigación cualitativa. In I. Vasilachis (coord.), Estrategias de investigación cualitativa (pp. 65-105). Gedisa. http://www.trabajosocial.unlp.edu.ar

Meyer, J. W., Ramirez, F. O., Frank, D. J., & Schofer, E. (2007). Higher education as an institution. Sociology of Higher Education: Contributions and Their Contexts, 187.

MITIC (2020, December). Contact List Directorate General of Digital Inclusion and ICT in Education. Ministry of Information and Communications Technologies.

Moore, J. L., Dickson-Deane, C., & Galyen, K. (2011). E-Learning, online learning, and distance learning environments: Are they the same?. The Internet and Higher Education, 14(2), 129-135. https://doi.org/10.1016/j.iheduc.2010.10.001Moreno Bau, A. (2021). La educación superior en Iberoamérica en tiempos de pandemia. Fundación Carolina. https://www.fundacioncarolina.es

Mujica, R. (2020). Ecosistema tecnológico: como herramienta transformadora para el proceso de aprendizaje. Aula Virtual, 1(1), 6-13. http://www.aulavirtual.web.ve/revista/ojs/index.php/aulavirtual/article/view/6

Noguera, D. A. (2020). La educación en Paraguay en tiempos de COVID-19. Transatlantic Studies Network, 5(9), 50-55. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=7855921

Ñaupas, H., Mejía, E., Novoa, E., & Villagómez, A. (2014). Metodología de la investigación cuantitativa, cualitativa y redacción de la tesis. Ediciones de la U. https://corladancash.com/wp-content/uploads/2019/03/Metodologia-de-la-investigacion-Naupas-Humberto.pdf

Organización de las Naciones Unidas para la Educación, la Ciencia y la Cultura (UNESCO) (2021, November 4). Educación Superior. UNESCO. https://es.unesco.org/themes/educacion-superior

Papert, S. (1999). Eight Big Ideas Behind the Constructionist Learning Lab. In G. S. Stager, (2007). An Investigation of Constructionism in the Maine Youth Center [dissertation, Melbourne, The University of Melbourne]. http://stager.org/articles/8bigideas.pdf

Picón, G., González, G., & Paredes, J. (2020). Desempeño y formación docente en competencias digitales en clases no presenciales durante la pandemia COVID-19. SciELO, Scientific Electronic Library Online (prepublication). https://preprints.scielo.org/index.php/scielo/preprint/download/778/1075/1115

Porta, L., & Silva, M. (2003). La investigación cualitativa: el análisis de contenido en la investigación educativa. Anuario Digital de Investigación Educativa, (14). http://revistas.bibdigital.uccor.edu.ar/index.php/adiv/article/view/3301

Punie, Y., & Brecko, B. N. (2014). DIGCOMP: Marco Europeo de Competencias Digitales. Ikano Workshop, May 12-13.

Quintana, J., & Aparicio, Ó. Y. (2017). Prologue. In J. Quintana & O. Aparicio, (eds.), Temas emergentes en educación (pp. 11-20). Ediciones Universidad Central.

Saichaie, K. (2020). Blended, Flipped, and Hybrid Learning: Definitions, Developments, and Directions. In New Directions for Teaching and Learning (pp. 95-104). https://doi.org/10.1002/tl.20428

Sánchez, L., Reyes, A. M., Ortiz, D., & Olarte, F. (2017). El rol de la infraestructura tecnológica en relación con la brecha digital y la alfabetización digital en 100 instituciones educativas de Colombia. Calidad en la Educación, (47), 112-144. http://doi.org/10.31619/caledu.n47.32

Sanchez-Prieto, J., Trujillo-Torres, J. M., Gómez-García, M., & Gómez-García, G. (2020). The generational digital gap within dual vocational education and training teachers. European Journal of Educational Research, 9(4), 1557-1567. https://doi.org/10.12973/eu-jer.9.4.1557

Santos, D. A. N., Schlünzen, E. T. M., & Schlünzen Junior, K. (2019). Abordagem construcionista, contextualizada e significativa: a investigação qualitativa em educação especial e inclusiva mediada pela espiral da aprendizagem. In C. Brandão, L. L. Carvalho, R. Arellano, C. Baixinho, & J. Ribeiro (orgs.), A prática na Investigação Qualitativa: exemplos de estudos, vol. 3 (pp. 187-206). Ludomedia. https://ludomedia.org/publicacoes/a-pratica-na-investigacao-qualitativa-exemplos-de-estudos-vol-3

Sianes Bautista, A., & Sánchez Lissen, E. (2021). Documentos publicados por diversas instituciones y organismos nacionales y supranacionales: difundiendo el impacto educativo en tiempos de pandemia. Revista Española de Educación Comparada. https://idus.us.es/handle/11441/136994

Sistema de Información de Tendencias Educativas en América Latina (SITEAL) (2019). Educación Superior. SITEAL. https://siteal.iiep.unesco.org/eje/educacion_superior

Stephen, J. S., & Rockinson-Szapkiw, A. J. (2021). A high-impact practice for online students: the use of a first-semester seminar course to promote self-regulation, self-direction, online learning self-efficacy. Smart Learning Environments, 8(1), 1-18. https://doi.org/10.1186/s40561-021-00151-0

Tomassi, S. (2021). Impacto social, económico y político mundial por la pandemia del COVID-19. http://www.magatem.com.ar/IMPACTO-SOCIAL-ECONOMICO-Y-POLITICO-MUNDIAL-POR-LA-PANDEMIA-DEL-COVID-19.pdf

Jara Ocampos, A. M., Fuertes-Alpiste, M., i Rubio Hurtado, M. J. (2023). Challenges of the accelerated

implementation of on-line learning in higher education in Paraguay. Revista Catalana de Pedagogia, 23,

-24. https://doi.org/10.2436/20.3007.01.185

UNESCO, & Galperin, H. (2017). Digital society: Gaps and challenges for digital inclusion in Latin America and the Caribbean (1st ed., vol. 1). UNESCO. https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000262860_eng

UNESCO IESALC (2021, December 9). Reopening of higher education in Latin America and the Caribbean during COVID-19 [datasets; digital]. Datawrapper. UNESCO. https://www.datawrapper.de/_/XZY72

Universitat de Barcelona. Vicerectorat de Recerca (2020). Codi d’integritat en la recerca de la Universitat de Barcelona. Edicions de la Universitat de Barcelona. http://hdl.handle.net/2445/166917

Valente, J. A. (1999). O computador na Sociedade do Conhecimento. Universidade Estadual de Campinas (UNICAMP), Núcleo de Informática Aplicada à Educação (NIED). https://www.nied.unicamp.br/biblioteca/o-computador-na-sociedade-do-conhecimento/

Vassilakopoulou, P., & Hustad, E. (2021, January 6). Bridging Digital Divides: A Literature Review and Research Agenda for Information Systems Research. Information Systems Frontiers. https://doi.org/10.1007/s10796-020-10096-3

Villeda, A. d. J. Á. (2018). La tecnología educativa. Boletín Científico de las Ciencias Económico Administrativas del ICEA, 7(13). https://doi.org/10.29057/icea.v7i13.3515

Wandler, J., & Imbriale, W. J. (2017). Promoting College Student Self-Regulation in Online Learning Environments. Online Learning, 21(2), 1-16. https://doi.org/10.24059/olj.v21i2.881

Zhou, S., Zhou, Y., & Zhu, H. (2021). Predicting Chinese University Students’ E-Learning Acceptance and Self-Regulation in Online English Courses: Evidence from Emergency Remote Teaching (ERT) During COVID-19. SAGE Open, 11(4), 215824402110613. https://doi.org/10.1177/21582440211061379

Descàrregues

Publicat

2023-05-02

Com citar

Ocampos, A. M. J., Fuertes-Alpiste, M., & Rubio Hurtado, M. J. (2023). Reptes de la implementació accelerada de l’ensenyament en línia a l’educació superior de Paraguai. Revista Catalana De Pedagogia, 23(1), 3–24. https://doi.org/10.2436/20.3007.01.185